Zakir Avşar'dan İstanbul depremi değerlendirmesi

ANKARA-BHA Prof. Dr. Zakir Avşar, "İstanbul depreminin düşündürdükleri…" yazısında özetle şunlara yer verdi: “İstanbul’da 6.2 şiddetinde bir deprem yaşadık. Hemen herkes yıllardan beri konuşulan, ama akıbeti hep geleceğe bırakılan “Depreme ne kadar hazırız, nasıl hazır oluruz, neler yapılmalı?” sorusuna yöneldi… Elbette bunlar haklı ve yerinde sorular. Çünkü yapılan tespitler var. Kentsel dönüşüm, şehirlerdeki eski, sağlıksız, riskli veya işlevini yitirmiş yapıların yenilenmesi, sosyal, ekonomik ve çevresel açıdan daha yaşanabilir alanlar oluşturulması sürecidir. Bu süreç çoğu zaman deprem riski, plansız yapılaşma, altyapı eksikliği gibi nedenlerle gündeme gelir. Yapılması şart. Ama kolay mı? Başta deprem olmak üzere afet risklerini azaltmak, yaşam kalitesini yükseltmek, çevresel sürdürülebilirliği, sağlamak, ekonomik canlanma yaratmak, kentsel estetiği iyileştirmek için şart olan bir yöntem… 7,5 milyon yapının bulunduğu İstanbul’da 1,5 milyon yapı risk altında. 600 bin bağımsız bölüm her an çökme tehlikesiyle karşı karşıya. Çevre, Şehircilik ve İklim değişikliği Bakanlığı, 39 ilçede 365 farklı alanda kentsel dönüşüm faaliyetleri yürütüyor. Yarısı Bizden kampanyası var. 2012 yılından bu yana İstanbul’da 923 bin bölümün dönüşümü tamamlanmış, yaklaşık 208 bin 915 bağımsız bölümün dönüşüm süreci devam ediyor. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bunları yaparken İstanbul Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere yerel yönetimler neler yapıyor? Öyle ya, sorumluluk da, işin önemli kısımları da onların üzerinde… İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2019’dan beri CHP’de… 2024 Yerel Seçimlerinde ilçelerin de önemli bir kısmı yine CHP’ye geçti. CHP'nin Türkiye çapında ortak, sistematik ve uygulanabilir bir kentsel dönüşüm politikası yok. Her belediye kendi meşrebince hareket ediyor. İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyükşehirlerde bile farklı uygulamalar ve öncelikler var. Bu da bir vizyon eksikliği doğuruyor… CHP'li belediyelerde dönüşüm süreçleri genellikle çok uzun sürüyor. Karar alma mekanizmaları yavaş, vatandaş memnuniyetsiz. Örnek: İstanbul’da bazı riskli binaların dönüşümü için yıllarca süren imar düzenlemeleri var. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri arasında siyasal sürtüşme bazen halkın zararına olacak şekilde süreçleri kilitleyebiliyor. Ekrem İmamoğlu 2019’da göreve geldiğinde “100 bin konutluk dönüşüm” vaadinde bulunmuştu. Gerçekleşen ne? Sıfıra yakın… Bazı mahallelerde (örneğin Şişli, Kartal, Ataşehir) halk “biz binamızı yenilemek istiyoruz” diyor ama CHP’li belediye “sosyal direnç” gösteriyor. Nedeni: “Yıkım” dendiğinde oy kaygısı yaşanması. Bu da “önce halktan yana gibi davran, ama pratikte hiçbir şey yapma” sonucunu doğuruyor. Hem yapmıyor, hem yaptırmıyor denir ya tam da öyle bir durum var… AK Parti hükümetleri depreme karşı vatandaşı daha güvenli konutlarda yaşatmak için kentsel dönüşüm projeleri yapmaya çalışırken yolsuzluk nedeniyle görevden uzaklaştırılan ve tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ekibi, İstanbul'da kentsel dönüşümü akamete uğratmak için 5 ilçede 43 ayrı dava açmış. Beykoz Tokatköy'de ise halkı kışkırtmak için marjinal sol örgütlerle hareket ederek sokak olayları çıkarmış… Olay sadece kentsel dönüşüm ile mi sınırlı? Değil elbette… Sosyal konut üretimi var mı? Kiptaş kullanılıyor mu? Özel sektöre yardımcı olunuyor mu? Yine vaziyet vahim… Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından başlatılan 250 bin konutluk Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi kapsamında İstanbul’da 50 bin sosyal konutun inşası ile ilgili çalışmalar sürüyor. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, geçen yıl aralık ayında ihaleleri tamamladı, Arnavutköy Baklalı mevkisinde 28 bin 100 konutun inşasını başlattı. Yaklaşık 5 aylık süreçte 3 bin 900 konutun inşası tamamlanma aşamasına geldi. Bu konutlar yıl sonuna kadar teslim edilmiş olacak. Kalan 24 bin 100 konutun inşası sürüyor. 50 bin konutun tamamlanmasıyla 200 bin kişi deprem riskinden kurtarılıp güvenli barınma imkanına kavuşturulmuş olacak. Ama dezenformasyon tam gaz devam ediyor… İddia ne? Bunlar lüks konutmuş, Araplara satılacakmış, Kanal İstanbul içinmiş… Yalanın bini bir para… Bu konutlar için 3 milyon İstanbullu başvurmuş, kuraları çekilmiş, başvuru bedelleri vatandaşlar tarafından ödenmiş, ama iddia hala Araplar için lüks konut… İmamoğlu “Yokluğumu fırsat bilip başladılar” diyor… Oysaki bu projenin ihaleleri geçen yıl açık ihale yöntemiyle, ilan edilerek şeffaf biçimde yapıldı, yine geçen yıl aralık ayında tamamlanmış. Yani İmamoğlu’nun tutuklanmasından tam 4 ay önce zaten olay sona ermiş. Yapılacak 28 bin 100 konutla İstanbul’da 120 bin kişi deprem riskinden kurtarılıp güvenli barınma imkânına kavuşturulmuş olacak. Şu ana kadar proje ile ilgili atılan her adım yürürlükteki imar planlarına göre atılmış ve atılmakta, imar planları da ilgili kurum ve kuruluşların tüm görüşleri alınarak yapılmış. İBB, 2025 yılında konser ve festival harcamalarını da içinde barındıran kültürel etkinliklere 5 milyar 141 milyon TL , Basın Yayın ve Halkla İlişkiler'e ise 7 milyar 45 milyon TL ayırmış… Reklam ve konser organizasyonları için sadece 2 birimde 12 milyar 186 milyon TL, deprem ve kentsel dönüşüm için ise 3 milyar 700 milyon TL tahsis etmiş… Yani 2025 bütçesinin yüzde 0,89'luk dilimini kentsel dönüşüme bırakılmış… Üretilen konut ne kadar peki? 26 Eylül 2019'daki Silivri açıklarında meydana gelen 5.8 şiddetindeki deprem sonrasında İmamoğlu İstanbul'da 100 bin konut üreteceğini açıklamıştı… 6 yılda sadece 11 bin konut… Kısacası, “gölge etme başka ihsan istemez” durumu ile karşı karşıya İstanbullu…” HABERİN TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ...